[prasa] Kto rozjechał księżnę Radziwiłłową

[kultowy]

http://www.zyciewarszawy.pl/artykul/2,642388_Kto-rozjechal-ksiezne--Radziwillowa.html

Kolejny sezon rowerowy dobiega końca, a my ciągle  narzekamy na szaleńców psujących wizerunek tego sportu. Drzewiej nie  było lepiej ? na przykład do dziś nie wiemy, kto przejechał księżną  Radziwiłłową, pozbawiając ją życia.
                                   Nie  tak dawno, sącząc piwo na Chmielnej,  byłem świadkiem następującego  zdarzenia ? ulicą pełną przechodniów gnał cyklista, potrącając ludzi. W  końcu przewrócił dziecko i wtedy zatrzymało go paru panów, w tym ojciec  malucha, po czym solidnie sponiewierało, przy aplauzie zebranej  publiczności.                            Wtedy to przypomniała mi się historyjka z roku 1911, którą już w  varsavianach zamieszczałem, bo choć tragiczna, to pyszna. Otóż ?dwóch  szalonych sportsmanów jadących na jednym rowerze (a więc tandemie ?  przyp. R.J.) najechało na 80-letnią staruszkę, raniąc jej ręce i nogi  (...) ma ona wysadzone oba oczy i jak dotychczas nie widzi (...)  lekkomyślni młodzieńcy nie posiadali ani dzwonka, ani trąbki  ostrzegawczej". Ponieważ nie udzielili poszkodowanej pomocy i na  dodatek próbowali przekupić stójkowego, zostali aresztowani.
Zabójca
Wielokrotnie słyszałem o przypadkach śmiertelnego rozjechania  przechodniów przez bezmyślnych cyklistów, ale wkładałem je między  bajki, bo co innego potrącenie, a co innego pozbawienie życia. Aliści w  ?Kurierze Warszawskim" z 1930 r. natrafiłem na taki passus ? ?Jak  wiadomo, ofiara ostatniego przejechania, ś.p. księżna M. Radziwiłłowa,  osoba znana, ogólnie szanowana i wielka działaczka społeczna, zmarła w  klinice wskutek obrażeń. Pani J.H., matka znanego bakteriologa, uległa  przed kilku tygodniami podobnemu wypadkowi, który na szczęście nie  zakończył się tak tragicznie. Tym razem udało się sprawcę schwytać.  Zapytany o powód szybkiej jazdy, nie umiał dać odpowiedzi".
?Rowerzyści, zamiast jechać powoli przy chodniku, pędzą gdzie i jak  się da. Wypadają nagle zza rogu, bezszelestnie, z szybkością bolida  (...) należałoby z całą energią pohamować te ?wyczyny sportowe?,  zupełnie niepożądane na ulicach miasta, a grożące śmiercią lub  kalectwem mieszkańcom". To nie moje słowa, a felietonisty ?Kuriera  Warszawskiego" sprzed 80 lat. Coś się od tamtej pory zmieniło?
A miało być tak pięknie
Pierwsze dwu- i trzykołowe pojazdy pojawiły się u nas w latach 60.  wieku XIX. Początkowo zwano je... samochodami, adaptując potem obce  nazwy ? welocyped i bicykl. Dopiero na przełomie stuleci zjawił się w  Polsce rower, przejęty z nazwy własnej angielskiej firmy produkującej  dwukołowce. Później budowała ona samochody, a stosunkowo niedawno  splajtowała. Ale jeszcze na ulicach widać auta z logo Rover, a obok  jeżdżą ludzie na rowerach, ale już innych firm.
Trzeba też, aby władze bezpieczeństwa publicznego energicznie poskromiły harce na ulicach - ?Kurier Polski" 1930 r.
Mijały lata i w 1886 r. zorganizowano ?klub welocypedystów o  ekskluzywnym charakterze", który z czasem przekształcił się w  Warszawskie Towarzystwo Cyklistów. Dobrze im było. Władze miasta  wyznaczyły dla nich nawet specjalne ulice ? nie ścieżki rowerowe, a  ulice, którymi mogli się poruszać, oczywiście obok zwykłego ruchu  kołowego. Jak podał ?Kurier Warszawski", były jeszcze w mieście osoby,  które nie należały do szacownego zgromadzenia, a miały już welocypedy i  chciały na nich jeździć, ale nie wolno im było (!) korzystać z dróg WTC.
I ?dla nich wyznaczono w ciągu całego dnia plac wojenny, a od rana  do godziny 3-ej po południu ? Zakroczymską od rogu Konwiktorskiej w  stronę Cytadeli (...) od Marszałkowskiej w stronę folwarku  świętokrzyskiego, Nowogrodzką, Żurawią, Wspólną, Hożą...". Ktoś, kto  jeździłby innymi ulicami albo po chodnikach, ?zostanie pociągnięty do  odpowiedzialności sądowej z mocy §§ 29 i 123 ustawy sądowej".
Rowerów przybywało i w 1904 r. postanowiono opodatkować je, łącząc  całą sprawę z samochodami, zresztą zwanymi wówczas samojazdami. Ale po  kolei. ?Normalna opłata wynosi po 1 rb. 50 kop. za welocyped i po 3 rb.  od jednostki siły   automatycznego, za co wydawane są numera, dające  prawo jazdy na rok".
Liczba rowerów rosła i w roku 1938 szacowano ich w mieście na 33 tysiące.
W pedały
Kiedy nasi prapradziadowie nauczyli się jeździć, od razu zapragnęli  rywalizować ze sobą. 5 czerwca roku 1869 odbył się w Ogrodzie  Krasińskich wyścig sześciu ?samochodów", które udało się zidentyfikować  jako rowery. Potem ścigano się coraz częściej. Na przykład w 1894 r.  zorganizowano wyścig 50-wiorstowy do Sękocina. To był spory wyczyn,  gdyż szosy z rzadka tylko utwardzano, a jak już miały stałą  nawierzchnię, to przeważnie z kocich łbów. Spróbujcie przejechać  kilometr, nie dzwoniąc zębami.
A na dodatek rowery były niezwykle ciężkie i nie na pneumatykach,  które dopiero w tym czasie wchodziły do użytku, a na lanych gumach.  Straszne!
No, ale czasy się zmieniały i w 1904 r. odbył się już 100-wiorstowy  wyścig do Garwolina i z powrotem. Startowano z lasu pod Miłosną. Jak  relacjonował reporter ?Kuriera Polskiego": ?Przybyło parę tysięcy osób  rowerami, konno, powozami, samojazdami, kolejką i piechotą (...).  Jeźdźców do wyścigu zapisało się 33, startowało atoli tylko 25, którzy  zgodnie wyruszyli o pierwszej po południu". Potem tłum zaczął się  nudzić, więc zagrała specjalnie sprowadzona orkiestra wojskowa, a  młodzi ludzie ?wycinali obertasy i walce na trawie (...) nawet  przeciągająca o 5 po południu burza nie wstrzymała zapału". Wkrótce zaś  okazało się, że tzw. czas obowiązkowy został przekroczony, gdyż  zawodnicy zmęczyli się w kurzu i spiekocie. Na dodatek paru z nich  miało kraksy, w tym jeden z faworytów całkiem poważną. ?O godzinie 5.19  pierwszy przybył do mety Karol Kamiński, zdobywając tytuł mistrza jazdy  Królestwa Polskiego na rok 1904 i medal złoty". W tej epoce takie  odznaki wykonywano z prawdziwego kruszcu, jako że był on w normalnym  obiegu. Moneta pięciorublowa, tzw. świnka, to przecież krążek ze złota.  Więc medal zwycięzcy warszawskiej jazdy przedstawiał zupełnie poważną  wartość i choćby dla niej trzeba było się ścigać.
Dziś wielu cyklistów w dalszym ciągu gna jak przed stu laty. A ja  wezmę swój rower i pojadę nie jezdnią, na której byle autobus chętnie  mnie potrąci, ale chodnikiem. Może ?dwóch szalonych sportsmanów"  przypadkiem mnie nie rozjedzie...

[SeBeQ]

Kolejny sezon rowerowy dobiega końca...

Po takim początku nie spodziewam się niczego dobrego

[adriansocho]

Kolejny sezon rowerowy dobiega końca...

Po takim początku nie spodziewam się niczego dobrego

Zależy co autor miał na myśli, niektórzy pisząc "sezon rowerowy się kończy" chcą raczej powiedzieć "kończy się letnia część sezonu rowerowego": Już od dawna wiadomo, że sezon rowerowy kończy się 31 grudnia o 23:59, minutę przed nastaniem kolejnego sezonu rowerowego:) (sorry za offtopic).

[Makenzen]

Zależy co autor miał na myśli, niektórzy pisząc "sezon rowerowy się kończy" chcą raczej powiedzieć "kończy się letnia część sezonu rowerowego": Już od dawna wiadomo, że sezon rowerowy kończy się 31 grudnia o 23:59, minutę przed nastaniem kolejnego sezonu rowerowego:) (sorry za offtopic).

Dobrze gada, wódki mu dać!

[kaczor1]

Czytałem sobie o warszawskiej lichwie (ale nie o tym) i natknąłem się na taki oto wierszyk.
 
"Jedzie zulus, jedzie
na welocypedzie,
z tyłu jedzie lichwiarz,
wierzyciel na przedzie."*
 
Jak się okazuje, zulusami przezywano nieostrożnie i szybko jeżdżących cyklistów, którzy wpadali na przechodniów.

Problem jak widać, nie jest nowy.
 
*) ukazał się w 19 numerze "Kolców" w 1897r.

[Makenzen]

Hahaha, ciekawe, czy Zulus (organizator zlotu poziomek 2011) jest tego świadom